Sự thật về cây Xuyên Tâm Liên – Thông tin khoa học & Những điều cần biết

Chào mừng quý vị đến với chuyên mục Sống vui khoẻ của Herbslimvn.com. Bài viết hôm nay sẽ chia sẻ từ A-Z thông tin về cây Xuyên Tâm Liên – Vị thuốc đang được rất nhiều người quan tâm, đặc biệt bởi công dụng hỗ trợ chữa bệnh Covid-19 của nó.

#1. Xuyên Tâm Liên là gì?

Xuyên tâm liên là một trong những dược liệu quý được sử dụng trong các bài thuốc y học cổ truyền của dân tộc ta.

• Tên khoa học: Andrographis paniculata (Bufm. f.) Nees, (Justicia paniculata Burm. f.)
• Họ: Ô rô (Acanthaceae)
• Tên tiếng Pháp: Roi des amers
• Tên tiếng Anh: Green chireta
• Tên tiếng Việt: Ở Việt Nam, Xuyên tâm liên còn được gọi bằng những cái tên thân thuộc như công cộng, cây lá đắng hay khổ đảm Thảo
• Nguồn gốc: Có nguồn gốc từ Srilanka và Ấn Độ.

#2. Mô tả và đặc điểm nhận biết:

Cây nhỏ, thuộc thảo, mọc thẳng đứng cao từ 0.3 đến 0.8m, nhiều đốt, rất nhiều cành. Lá mọc đối, cuống ngắn, phiến lá hình trứng thuôn dài hay hơi hình mác, hai đầu nhọn, mặt nhẵn, dài 3-12cm, rộng  1-3cm, nguyên, mềm. Hoa màu trắng, điểm hồng, mọc thành chùm ở nách lá hay đầu cành, thành chùy. Quả dài 15mm, rộng 3.5mm, hơi nhẵn. Hạt hình trụ, thuôn dài. Mùa hoa 9-10.

Phân bố: Mọc nhiều ở Ấn Độ, Giava, Malaysia, Miền nam Trung Quốc (Quảng Châu), Ở Việt nam, mọc hoang dại và được trồng nhiều ở các tỉnh Miền Bắc để làm thuốc. T

#3. Thu hái và chế biến:

Bộ phận dùng: Toàn cây, chủ yếu là lá hoặc rễ, có nơi chỉ dùng lá và cành mang lá.

Bảo quản: phơi hoặc sấy khô.

Thu hái: Trồng bằng hạt vào mùa xuân, cây mọc nhanh, sau 80-90 ngày thu hoặch được.Thu hái gần như quanh năm khi cây chưa ra hoa, thường thì mùa hè dùng lá và phần trên mặt đất của cây, mùa đông dùng rễ và toàn cây.

#4. Thành phần hóa học:

Trong cây và lá có các acid hữu cơ, tanin, chất nhựa và đường…Trong lá có các hoạt chất deoxyan-drographolide 0.1% hoặc hơn, andrographolide 1.5% hoặc hơn, neoandrographolide 0.2%, homoandrographolide, panicolide. Ngoài ra còn có andrographan, andrographon, andrographosterin. Rễ chứa mono-O-methylwithtin, andrographin, panicolin, apigenin-7,4’-dimethyl ether. Toàn cây chứa 14-deoxy-11-oxoandrographolide, 14-deoxy-11,12-didehydroandrographolide,…và các panniculide A,B,C.

#5. Tình vị và tác dụng theo Y học cổ truyền:

Xuyên tâm liên có vị đắng, tên tiếng Pháp của cây là Roi des amers-dịch ra là Vua của thuốc đắng, tính hàn, có tác dụng thanh nhiệt giải độc, hoạt huyết, tiêu thũng, chỉ thống. Có tính kháng sinh mạnh mẽ đối với nhiều loại vi trùng, làm tăng khả năng thực trùng của bạch cầu. Ngoài ra còn có tác dụng giảm đau tương tự aspirin và làm hạ huyết áp mà không gây tai biến.

#6. Công dụng, liều dùng, chỉ định phối hợp theo Y học cổ truyền

Thường được dùng trị cảm sốt, cúm, trị ho, viêm họng, viêm phổi, sưng amygdan, viêm đường tiết niệu, viêm âm đạo, viêm loét cổ tử cung, khí hư, đau bụng kinh, viêm nhiễm đường ruột (ly, trực trùng, nhiễm độc thức án, sình bụng, sôi bụng, ỉa chảy, bệnh tướt của trẻ em…), cao huyết áp, đau nhức cơ thể, tê thấp, mụn nhọt, vết thương giải phẫu, phỏng. Dùng ngoài giã đắp mụn nhọt, gẻ lở và rắn cắn.

Liều dùng Xuyên Tâm Liên:

Ngày dùng từ 10-20g toàn cây dưới dạng thuốc sắc. Nếu tán bột thì mỗi lần uống từ 2-4g bột. Ngày uống 2-3 lần. Dùng ngoài không kể liều lượng , giã đắp hoặc nấu nước tắm. Có thể chễ thuốc mỡ để bôi.

#7. Một vài bài thuốc Xuyên Tâm Liên theo Y học cổ truyền:

• Rượu bổ Kariyat: Rễ cây Xuyên tâm liên phơi khô, tán nhỏ 180g, lô hội 30g, rượu 40 độ vừa đủ 1 lít. Ngày dùng 4-16g rượu này trong những trường hợp yếu mệt, kém ăn.
• Thuốc hãm bổ: Toàn cây Xuyên tâm liên thái nhỏ 45g, vỏ cam và hạt mùi tán nhỏ 4g, nước sôi 300ml. Mỗi lần uống 45 đến 60g nước hãm này. Ngày uống 2-3 lần.
• Chữa viêm dạ dày, viêm ruột, cảm sốt, sưng tấy, lỵ cấp tính: Dùng 10-15g Xuyên tâm liên sắc uống, dùng riêng hoặc phối hợp với Kim ngân hoa, Sài đất.
• Chữa viêm họng, viêm miệng: Dùng vài ba lá Xuyên tâm liên nhai và ngậm
• Chữa viêm phổi, sưng amygdan: Dùng Xuyên tâm liên, Huyền sâm, Mạch môn đều 10g, sắc và uống.
• Tắm bằng lá cây xuyên tâm liên: đun lá xuyên tâm liên với nước nóng rồi pha với nước nguội cho nhiệt độ để tăm, tắm lại với nước sạch. Cách làm này giúp trị ghẻ ngứa, đặc biệt là rôm sảy cho trẻ nhỏ hiệu quả
• Chữa ngứa, ghẻ lở, rôm sảy cắn: Sử dụng một nắm lá xuyên tâm liên giã nát với một chút rượu trắng, dùng hỗn hợp thuốc để bôi hoặc đắp và những vị trí bị ngứa, mỗi ngày nên đắp 1-2 lần, sau khoảng 2 ngày ngứa sẽ biến mất; Để tăng thêm công dụng của xuyên tâm liên trong điều trị các bạn có thể kết hợp thêm việc sử dụng bài thuốc uống bào gồm xuyên tâm liên, sài đất, lá trác bá, bèo cái sắc cùng với 1 lít nước uống trong ngày.

#8. Công dụng của Xuyên tâm liên theo Y học hiện đại

Xuyên tâm liên chứa rất nhiều hoạt chất tuyệt vời, trong toàn bộ cây đều có chứa 14 chất Glucozit và Flavon, với hoạt chất chính là – một tiềm năng mới triển vọng trong y học cổ truyền.

Andrographolide là một chất thuộc nhóm hợp chất Diterpenoid lactone với nhóm chứa Alpha-alky-lidene c-butyrolactone, với 3 gốc hydroxyl ở vị trí C-3, C-14 và C-19 có công dụng bảo vệ hệ thần kinh, giảm tình trạng sốt xuất huyết, chống lại sự tăng sinh của các tế bào ung thư và đặc biệt là khả năng kháng viêm mạnh mẽ đối với  các bệnh liên quan tới đường hô hấp như Viêm phổi hay Covid 19.

Vậy như đã tìm hiểu ở trên, những công dụng chính của Xuyên tâm liên là:

• Cải thiện tình trạng tắc động mạch não, bảo vệ hệ thần kinh
• Kháng Virus, giúp giảm tình trạng sốt xuất huyết
• Kháng viêm đường hô hấp, cải thiện hệ miễn dịch
• Chống lại sự tăng sinh của các tế bào ung thư, hỗ trợ và điều trị ung thư.

Xuyên Tâm Liên điều trị bệnh gi?

• Hỗ trợ điều trị các bệnh lý về tắc nghẽn tuần hoàn não, thiếu máu não, rối loạn tiền đình, rối loạn chức năng não, suy giảm trí nhớ, đột quỵ…
• Hỗ trợ điều trị các bệnh liên quan tới đường hô hấp như viêm phổi, hen suyễn dị ứng, COPD, Covid19…
• Hỗ trợ điều trị các bệnh lý về suy giảm miễn dịch, viêm gan và sơ gan…
• Hỗ trợ điều trị sốt xuất huyết
• Phòng ngừa và hỗ trợ điều trị ung thư.
• Dạng bào chế theo Y học hiện đại

Bào chế dạng viên (Viên nén, viên nang cứng, nang mềm)  cùng với các dược liệu khác theo dây chuyền sản xuất. Rất phù hợp, tiện lợi và dễ sử dụng trong thời đại hiện nay.

#9. Tác dụng phụ và chống chỉ định:

• Trong một số trường hợp, khi sử dụng Xuyên tâm liên sẽ gây ra các tác dụng phụ như: đau dạ dày, buồn nôn, ói mửa, hạ huyết áp…
• Không dùng Xuyên tâm liên cho Phụ nữ có thai và cho con bú, người có tỳ vị hư nhược (hệ tiêu hóa kém), có tiền sử huyết áp thấp…

KẾT LUẬN:

• Với khả năng kháng viêm và tăng cường sức khỏe đường hô hấp, nâng cao hệ miễn dịch, cải thiện từ gốc giúp phổi khỏe mạnh, Xuyên tâm liên hoàn toàn có khả năng hỗ trợ trong việc đào thải vi khuẩn ra khỏi đường hô hấp, làm sạch đường thở và cải thiện các triệu chứng khó thở do các ổ viêm gây ra.
• Cũng theo PGS.TS Nguyễn Thế Thịnh, Cục trưởng Cục Quản lý Y Dược Cổ truyền, Bộ Y tế, Xuyên tâm liên là một trong những thuốc dược liệu quý trong y học cổ truyền của dân tộc. Trong phác đồ điều trị kết hợp Đông và Tây y, Xuyên tâm liên đã chính thức được đưa vào trong vấn đề hỗ trợ điều trị cho bệnh nhân giai đoạn nhẹ và vừa.
• Xuyên tâm liên có tiềm năng lớn trong việc hỗ trợ điều trị hiệu quả Covid-19.

Hi vọng qua bài viết sự thật về cây xuyên tâm liên ở trên, quý vị sẽ có được những thông tin chính xác nhất về loại cây được mệnh danh là “thần dược” hiện nay.

Tham khảo thêm về Viên uống Xuyên Tâm Liên True Natural đang được bán tại Herbslimvn.com. Sản phẩm Made in Vietnam 100% vừa ra mắt vào tháng 9/2021 vừa qua: