U xơ tử cung là bệnh lý phụ khoa phổ biến ở mọi độ tuổi, nhất là phụ nữ trong giai đoạn sinh đẻ, đang mang thai hoặc mãn kinh U xơ tử cung khiến rất nhiều chị em phụ nữ lo sợ về biến chứng của căn bệnh này mang lại.

Vậy u xơ tử cung có nguy cơ phát triển thành ung thư không, khi nào người bệnh cần phải phẫu thuật can thiệp đến các u xơ tử cung? Bài viết dưới đây là những thông tin cần thiết về u xơ tử cung để bạn tham khảo:

U xơ tử cung là gì?

• U xơ tử cung còn gọi là u cơ nhân tử cung, là một bênh lành tính, thường gặp nhất trong các khối u của tử cung. Đây là hiện tượng các khối mụn thịt mọc bất thường từ cơ tử cung. Vị trí của u xơ có thể nằm dưới thanh mạc, niêm mạc, trong lớp cơ và thậm chí là bên ngoài tử cung,…
• Cho đến nay, các nhà nghiên cứu khoa học vẫn chưa tìm ra nguyên nhân chính xác dẫn đến u xơ tử cung. Tuy nhiên, vẫn có một số nhận định cho rằng sự gia tăng quá mức của estrogen làm rối loạn nội tiết tố nữ, hậu quả của thừa cân,… đều gia tăng nguy cơ mắc u xơ tử cung.
• Trong khối u chủ yếu là tế bào cơ, kèm với tế bào xơ, vì vậy đôi khi còn gọi là u xơ cơ từ cung. Trong u xơ tử cung các tế bào cơ và xơ xếp theo hình tròn đồng tâm, không có mạch máu. Dinh dưỡng khối u được thực hiện thẩm thấu qua vò khối u, vì vậy khối u dễ bị hoại tử do thiếu dinh duỡng.

Tỷ lệ mắc bệnh:

• U xơ tử cung là căn bệnh thường gåp ở phụ nữ trong độ tuối sinh sản hoặc trong giai đoạn mãn kinh. Tuy nhiên có nhiều bệnh nhân mắc bệnh khi tuổi đời con trẻ và chưa trải qua sinh nở. Theo số liệu thống kê cho thấy, nữ giới trên 30 tuổi có tỷ lệ mắc u xơ tử cung là 50% và phụ nữ từ 50 tuổi trở lên có tỷ lệ mắc bệnh là 70%.
• Tỷ lê phu nữ bị u xơ tử cung khá cao, có thể gặp ở thiếu nữ sau tuổi dây thì cho đến phu nữ đã mãn kinh.
• Ở Việt Nam, tỷ lệ phụ nữ bị u xơ tử cung chiếm 18-20% các bệnh phụ khoa. Hiên nay bênh u xơ tử cung đang tăng cao, do có siêu âm nên phát hiện sớm khi khối u còn nhỏ mà không phát hiện được trên lâm sàng và bệnh cũng gặp ở nguời trử từ 18-20 tuổi.
• U xơ tử cung phát triến chậm, âm thầm lặng lẽ, có thể có hay không có triệu chứng lâm sàng. Vì vây, khi khối u to gây các biên chứng chèn ép hay chảy máu phải can thiệp cấp cứu. Y văn Có để cập đến tỷ lệ ung thu hóa là 0,5%, nhung thực tế rất hiếm gặp.

Nguyên nhân gây u xơ tử cung là gì?

Chưa khẳng định được nguyên nhân chính gây u xơ tử cung. Tuy nhiên, một số yếu tố dưới đây được cho là nguyên nhân thường gặp gây ra bệnh, cụ thể:

• Nội tiết tố
• Gen di truyền
• Béo phì
• Quan hệ tình dục không lành mạnh và thường xuyên sau khi sinh đẻ
• Bệnh viêm nhiễm phụ khoa
• Độ tuổi
• Stress kéo dài
• Khi có thai, lượng estrogen tăng cao làm cho khối u cũng phát triển nhanh và to hơn.

Các loại u xơ tử cung phổ biển hiện nay:

• U trong lớp cơ tử cung: Là hình thái gặp nhiều nhất, khối u nằm trong thành của tử cung.
• U duới niêm mạc: Khối u nằm trong lớp cơ nhưng sát với tử cung hơn, thậm chí phát triển vào buồng tử cung nên đội lồi niêm mạc buồng tử cung.

• Polyp buồng tử cung: Bản chất là u dưới niêm mạc từ cung, ngày càng phát triển vào buống từ cung, bị cơ tử cung co bóp đáy vào buồng tử cung, tạo thành cuống dài nằm trong buồng tử cung, có trường hợp lòi ra qua cổ tử cung vào âm đạo.
• U duới phúc mạc: Là khối u phát triển vào trong ổ bung, đội phúc mạc thành của tử cung lên, nếu có cuống dài sẽ dễ bị xoắn. Nếu phát triển vào trong hai lá của dây chằng rộng thì gọi là u xơ trong dây chằng rộng.

Triệu chứng cơ năng lâm sàng

U xơ tử cung thường không có triệu chứng, chị em chỉ phát hiện bệnh khi khám phụ khoa hoặc siêu âm. Tuy nhiên, người bệnh vẫn có thể nhận biết bệnh qua một số dấu hiệu sau:

• Chảy máu kinh nhiều, thời gian hành kinh dài hơn bình thường
• Đau bụng, đau lưng dữ dội không trong kỳ kinh
• Thiếu máu được biểu hiện bằng việc bệnh nhân xanh xao, mệt mỏi, thậm chí có thể ngất
• Cảm thấy căng tức, đầy bụng
• Thường xuyên đi tiểu nhiều hơn hoặc tiểu không hết
• Đau khi quan hệ tình dục
• Sảy thai, thậm chí là vô sinh

Các biến chứng có thể gặp phải

Nếu không điều trị u xơ tử cung, bệnh có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản của nữ giới.

Đối với phụ nữ không trong thai kỳ, bệnh u xơ tử cung có thể gây:

• Thiếu máu: Đây vừa là biểu hiện vừa là biến chứng của bệnh u xơ tử cung. Thiếu máu cấp tính do cường kinh, lượng máu mất đi nhiều trong thời gian ngắn khiến bệnh nhân bị thiếu máu lên não, gây chóng mặt, ngất, thậm chí là tử vong nếu lượng máu mất đi quá lớn. Tình trạng thiếu máu kéo dài nếu không được điều trị có thể gây sút cân, cảm giác hụt hơi, choáng váng khi lao động nặng.
• Xoắn khối u dưới phúc mạc: Bệnh có thể gây viêm phúc mạc, diễn biến bệnh xấu đi nhanh chóng có thể dẫn đến tử vong.
• Biến chứng nhiễm khuẩn: Vị trí nhiễm khuẩn cũng khác nhau, có thể tại khối u hoặc lan sang các cơ quan khác.
• Chèn ép: Nếu u ở mặt sau tử cung phát triên vào tiểu khung, khi khối u to sẽ chèn vào trực tràng gây táo bón hoặc bí đại tiện. Nếu chèn vào niệu quản gây ứ nước tiếu dån đến giān đài bể thận, làm hỏng thận hoàn toàn, chèn vào bàng quang gây bí tiểu.

Ảnh hưởng liên quan đến thai kỳ của khối u xơ tử cung bao gồm:

• Vô sinh hay hiếm muộn: Đây là một trong những biến chứng của u xơ tử cung ảnh hưởng lớn đến thiên chức làm mẹ của người phụ nữ. Nguyên nhân gây vô sinh được cho là do kinh nguyệt không phóng noãn hoặc nồng độ estrogen tăng cao, khối u xơ phát triển lớn cản trở quá trình trứng gặp tinh trùng.
• Sảy thai: Tình trạng này xảy ra là do cơ tử cung kém đàn hồi cùng với sự mất cân bằng nội tiết tố gây rối loạn co bóp, khiến phụ nữ dễ sảy thai.
• Trong chuyển da, u xơ tử cung làm rối loạn cơn co. Nếu khối u ở eo hay co tử cung tạo thành khối u tiển đạo, ngăn cản không cho thai đi vào tiểu khung phải mổ lấy thai. Sau sinh, làm tử cung co không tốt dẫn đến đờ từ cung bang huyết. Trong thời kỳ hậu sản sẽ nhiễm khuẩn, hoại tử.
• Trong thời kỳ có thai u xơ tử cung cũng phát triển to nhanh và mềm đi, có thể bi hoại tử vô khuẩn hoặc nhiễm khuẩn, ảnh hưởng đến quá trình phát triển của thai nhi.

Các phương pháp điều trị u xơ tử cung phổ biến hiện nay:

Điều trị tại nhà bằng phương pháp tự nhiên

Một số biện pháp điều trị tại nhà và phương pháp tự nhiên có thể đem lại tác dụng tích cực với u xơ tử cung biểu hiện nhẹ như: châm cứu, tập yoga, xoa bóp, dùng các bài thuốc từ thảo dược, chườm nóng khi bị đau bụng kinh.

Ngoài ra, thay đổi chế độ ăn uống cũng đem lại kết quả khả quan, bằng cách hạn chế sử dụng các loại thịt và thực phẩm giàu năng lượng, tăng khẩu phần ăn cá ngừ, cá hồi và thực phẩm có nhiều flavonoid như rau xanh, trà xanh….

Người bệnh cũng cần hạn chế stress và giảm cân nếu bị thừa cân hay béo phì.

Điều trị bằng thuốc/thảo dược/TPCN:

Các bác sĩ có thể sẽ kê toa cho bệnh nhân dùng thuốc nhằm điều chỉnh nồng độ hormone cơ thể, làm giảm tình trạng u xơ tử cung.

Ngoài ra, bác sĩ có thể dùng thuốc hoặc phương pháp khác kiểm soát tình trạng chảy máu kinh quá nhiều và đau dữ dội do u xơ tử cung như:

• Dùng thuốc giảm đau không kê đơn như ibuprofen.
• Đặt dụng cụ tránh thai vào tử cung để giải phóng hormone progestin.
• Dùng thuốc tránh thai.

Điều trị bằng phẫu thuật

Nếu bạn có khối u xơ tử cung quá lớn hoặc có đồng thời nhiều khối u đang tăng trưởng, bác sĩ có thể chỉ định phẫu thuật cắt bỏ u xơ. Có 2 hình thức phẫu thuật:

• Phẫu thuật mở: Bác sĩ rạch một đường trên bụng để có thể tiếp cận với tử cung và loại bỏ các u xơ.
• Phẫu thuật nội soi: Dụng cụ phẫu thuật được đưa qua vết mổ nhỏ trên bụng và tiến hành loại bỏ khối u.

Sau phẫu thuật, u xơ tử cung có thể tiếp tục phát triển trở lại. Nếu tình trạng bệnh xấu đi hoặc không còn phương pháp điều trị nào phù hợp, bác sĩ có thể chỉ định cắt bỏ tử cung. Lúc này, người bệnh không thể mang thai và sinh con nữa.